Kamica fosforanowo-wapniowa

Kamienie fosforanowo-wapniowe powstają na skutek nadmiernego wysycenia moczu fosforanami. Złogi te łatwiej strącają się też w moczu o zasadowym pH.

Występuje kiedy jednocześnie z podwyższonym poziomem wapnia dochodzi do zwiększonego wydalania fosforanów z moczem. złogi fosforanowe mogą pojawiać się u pacjentów, którzy wcześniej chorowali na kamicę szczawianowo-wapniową. Dzieje się tak u pacjentów po licznych zabiegach kruszenia kamieni (ESWL). oraz u pacjentów w trakcie leczenia cytrynianem potasu – dochodzi wtedy do podwyższenia pH moczu w kierunku zasadowym. Kamica fosforanowa bardzo często powstaje na tle stanów zapalnych dróg moczowych, wywołanych przez bakterie wytwarzające ureazę (Proteus, Pseudomonas, Enterococcus), kiedy zasadowy mocz wpływa na wytrącanie fosforanów.

Fosfor

Największe ilości dodatków fosforanowych, głównie w postaci kwasu ortofosforowego (E338), dawniej zwanego kwasem fosforowym, zawierają napoje typu cola . Europejskie przepisy dopuszczają zastosowanie maksymalnie 700 mg fosforanów na 1 l takiego napoju

Produkt/Nazwa firmowa Zawartość fosforu
[w mg]
7 Up < 10
Fanta < 10
Nestea Tea (lemon tea) < 10
Sprite < 10
Coca-Cola Classic 62
Coca-Cola Light 27
Fanta 11
Lipton Iced Tea (plastikowa butelka) 98–114
Nestea (green tea citrus) 47–71
Pepsi 54
Diet Pepsi 41–68

Dietoterapia

Fosforan wapnia jest związkiem, który wytrąca się w moczu o odczynie zasadowym, a rozpuszcza w kwaśnym. Kontrola pH ma za zadanie zapobieganie wytrącaniu się fosforanów oraz rozpuszczanie złogów. Priorytetowym zaleceniem jest jak największe rozcieńczenie moczu poprzez zwiększoną podaż płynów. Istotne też jest, aby wykluczyć produkty z dużą zawartością fosforu. Konieczne jest ograniczenie nasion roślin strączkowych, alkalicznych wód mineralnych, ziemniaków, warzyw, owoców, serów. Podaż białka powinna utrzymywać się na poziomie ok. 0,8-1 g/kg mc/d

Największy wpływ na stężenie fosforu w surowicy ma spożycie fosforanów nieorganicznych (produkty wzbogacone o dodatki fosforanowe), a następnie — produktów pochodzenia zwierzęcego.

Najmniejszy wpływ na jego stężenie we krwi mają produkty pochodzenia roślinnego. Białko jaja jest bogatym źródłem białka o wysokiej wartości biologicznej i ma jeden z najniższych wskaźników stosunku fosforu do białka.

Najważniejszym zaleceniem przy realizacji założeń diety niskofosforanowej jest unikanie spożywania produktów zawierających dodatki fosforanowe, gdyż zwiększają one zawartość fosforu w diecie średnio o 60%. Ograniczenie w diecie fosforanów w postaci tak zwanych ukrytych źródeł (dodatków do żywności) jest istotnym elementem w dietoterapii