Mało kto wie kim, był Frere Jacques Beaulieu.
Wiek XVI do XVIII był okresem rozkwitu dla chirurgów, którzy w większości byli samoukami. W tym czasie nie ufano chirurgom – również tzw. litotomistom. Kamienie moczowe były więc usuwane przez cyrulików lub szarlatanów, którzy nie posiadali wystarczającej wiedzy medycznej. Najbardziej znanym z nich był Frere Jacques Beaulieu. Był pionierem litotomii krocza — która polegała na nacięciu krocza, włożeniu przerażającego narzędzia tnącego do pęcherza, cięciu kamienia, a następnie wydobyciu kawałków za pomocą instrumentu lub palców.
Niestety jego metoda była często zabójcza; w 1698 roku, po śmierci 25 z jego 60 pacjentów, zakazano mu wykonywania tego typu zabiegów — ale nie przestał. Uważa się, że wykonał ponad 5000 litotomii.
Mniej inwazyjne usuwanie kamieni z pęcherza moczowego udało się opracowć w 1832 roku. Zajął się tym urolog – Jean Civiale. Przez cewkę moczową wprowadzał on do pęcherza narzędzie, które kruszyło duże kamienie na mniejsze.
Pierwszy raz kamień z moczowodu usunął endoskopowo Perez-Castro Elendt w 1980 roku. W Polsce zabieg ten został przeprowadzony przez prof. Leszka Jeromina w 1986 roku.
Większość kamieni moczowych o średnicy mniejszej od 7 mm jest wydalana samoistnie. W przeciwnym przypadku, w celu usunięcia złogu wprowadza się jedną z wielu technik zabiegowych.
Stosuje się następujące zabiegi:
ESWL (extracorporeal shock wave lithotripsy) – litotrypsja falami uderzeniowymi generowanymi pozaustrojowo. Leczenie opiera się na przemieszczaniu przez ciało zogniskowanej fali wstrząsowej, która rozbija kamienie. Jej skuteczność ocenia się na 50-95%. ESWL może być stosowana tylko wtedy, gdy nie występuje zatrzymanie moczu.
URS (ureterorenoskopia) – złogi są usuwane lub rozbijane pod kontrolą wzrokową za pomocą ureterorenoskopu. Skuteczność leczenia ocenia się na 60-95%.
PCNL (percutaneous nephrolithotony) – przezskórna nefrolitotrypsja, która pozwala usunąć złogi z układu kielichowo-miedniczkowego nerki lub górnego odcinka moczowodu przez przetokę nerkową. Wyleczalność jest rzędu 90%. Jest wskazana przy kamieniach większych niż 2 cm.