to aromatyczny korzeń o silnym smaku, stosowany w wielu przepisach. Można go znaleźć w postaci całych korzeni w postaci proszku lub w herbatach i piwie imbirowym. W przeszłości imbir był używany jako konserwant żywności i jako środek na niestrawność. Najpopularniejszą odmianą imbiru jest imbir lekarski, czyli roślina występująca jako przyprawa lub składnik kosmetyków.
Informacje żywieniowe dla imbiru
2 g mielonego imbiru to: Energia 6,7 kcal, białko 0,2 g , węglowodany 1,4 g, fosfor 3,4 mg. sód 0,5 mg, potas 26,4 mg,
Korzyści z imbiru
1. Rozgrzewa wychłodzony organizm oraz działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo i odkażająco. Sprawdza się doskonale w przypadku bolącego gardła. Wystarczy płukać gardło mieszanką 2 łyżeczek sproszkowanego imbiru ze szklanką bardzo ciepłej wody.
2. Olejki zawarte w imbirze działają rozkurczowo, poprawiają trawienie poprzez wydzielanie soków żołądkowych, likwidują wzdęcia.
3. Imbir jest również znany ze swojego działania przeciwwymiotnego. Do dziś stosuje się go w leczeniu nudności jako dość powszechnego objawu dializowanych pacjentów.
4. W imbirze obecna jest substancja o nazwie gingeron. Jest to składnik aktywny, którego skuteczność w rozpuszczaniu kamieni nerkowych została potwierdzona badaniami naukowymi.
5. Wykazuje działanie przeciwobrzękowe doskonale sprawdza się w przypadku chorób nerek – oczyszcza i wzmacnia nerki.
6. Spożywanie imbiru przyczynia się również do poprawy jakości krwi. Dzieje się tak, gdyż nie pozwala płytkom krwi na zlepianie się. Tak więc krew lepiej krąży, nie dochodzi do powstawania zatorów w naczyniach.
Czy imbir może być szkodliwy dla nerek?
Imbir na ogół nie stanowi problemu dla nerek i nie stanowi żadnego poważnego ryzyka, jednak lepiej jest porozmawiać z lekarzem lub dietetykiem za każdym razem, gdy dodajesz coś nowego do swojej diety,
Imbir ma charakter przeciwzakrzepowy, dlatego osoby przyjmujące leki rozrzedzające krew mogą być narażone na krwawienie lub siniaki.
Imbir jest również pomocny w obniżaniu ciśnienia krwi i poziomu cukru we krwi, co jest jedną z przyczyn rozwoju przewlekłej choroby nerek, dlatego ważne jest, aby ocenić wszelkie możliwe ryzyko z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji imbirem.
Imbir spożywany na surowo lub w nadmiarze może podrażniać błony śluzowe jamy ustnej, zgagę, gazy, problemy z trawieniem itp.
Ważne !
Zawsze informuj lekarza o przyjmowanych lekach ziołowych, w tym imbiru.
Interakcje.Jeśli regularnie przyjmujesz jakiekolwiek leki, porozmawiaj ze swoim lekarzem, zanim zaczniesz stosować suplementy z imbirem. Mogą wchodzić w interakcje z lekami rozrzedzające krew i lekami na cukrzyce i nadciśnienie.
Ostrzeżenie z herbatami imbirowymi!Pamiętaj, aby sprawdzić składniki wymienione w herbacie imbirowej, ponieważ mogą zawierać inne zioła, które nie są bezpieczne dla chorób nerek, takie jak korzeń lukrecji
Lukrecja – działania niepożądane
Spożywanie zbyt dużych dawek korzenia lukrecji przez dłuższy czas może powodować występowanie skutków ubocznych. Do najczęstszych należą:
powstawanie obrzęków wskutek zatrzymania wody w organizmie,
Zwyczajna herbata na bazie imbiru może przynieść Ci wiele korzyści zdrowotnych i wspomóc Cię w walce z infekcjami czy nawet problemem kamieni nerkowych.
Rozgrzewająca herbata z imbirem:
Świeży imbir (wystarczy niewielki kawałek), obierz ze skórki i pokrój na drobne kawałki lub zetrzyj na tarce. W niewielkim garnku podgrzej wodę – gdy będzie gorąca, wrzuć starty imbir. Gdy woda zacznie wrzeć – dodaj torebkę z herbatą lub ulubionym ziołem (może to być lipa, pokrzywa, czystek). Przelej napar do szklanki i dodaj plaster cytryny.
Kawa z imbirem
Przygotuj 350 ml wody. Wlej do garnka i zagotuj. Gdy woda zacznie wrzeć, zmniejsz ogień, aby woda lekko się gotowała przez 3 minuty. Wsyp szczyptę cynamonu, szczyptę imbiru lub kawałek świeżego korzenia oraz 3 goździki. Gotuj 3 minuty. Wlej 1 łyżkę wody ze szczyptą soli. Wciśnij 3 krople cytryny i wsyp 2 łyżki kawy i gotuj 3-4 minuty. Następnie należy odstawić na 2 minuty i dodać miód.
Złote Mleko
Działa anty-nowotworowo, wzmacniająco, przeciwzapalnie i przeciwdepresyjnie. Idealne na przeziębienie i wychłodzenie.
1. W małym rondelku podgrzej wybrane mleko. Dodaj kurkumę i gotuj na średnim ogniu przez 8 minut (kurkuma musi się lekko gotować).2. Dodaj tłuszcz, przyprawy i lekko podgrzewaj3. Do przestudzonego mleka dodaj miód.
Notes
Składniki odżywcze 1 porcji- 250 ml (na bazie mleka ryżowego).Zamiana mleka ryżowego na migdałowe zwiększy zawartość Wapnia- 440 mg i Potasu- 200 mg w jednej porcji.Energia 170 kcal,Białko 0,9 g,Fosfor 120 mg,Sód 140 mg,Potas 104 mg,Wapń 240 mg,Miód dodajemy go dopiero wtedy, gdy mleko przestygnie, bo wysokie temperatury niszczą jego działanie leczniczePrzepis na pastę z kurkumy.3 łyżki kurkumy w proszku,1/3 szklanki wody,Szczypta pieprzu czarnego,Wykonanie:Wszystko podgrzewamy około 7 minut. Należy pilnować, aby pasta się nie przypaliła. Do zbyt gęstej pasty należy dodać odrobinę wody.
Streszczenie
Dodanie do diety przypraw, takich jak imbir, może być świetnym sposobem na zwiększenie, ilości przeciwutleniaczy. Używając większej ilości przypraw, możesz również zauważyć, że nie musisz tak bardzo dodawać soli do żywności, chroniąc nerki przed wyższym ciśnieniem krwi i obrzękami.
Zacznij od dodania przypraw do jedzenia i napojów, zanim zajrzysz do suplementów.
Kwasica metaboliczna u chorych z przewlekłą chorobą nerek
Kwasica metaboliczna (kwasica nieoddechowa) u chorych z PChN to zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej przebiegające ze zmniejszeniem stężenia wodorowęglanów w osoczu lub krwi żylnej poniżej 22 mmol/l. Ta wartość progowa służąca do rozpoznania kwasicy metabolicznej w PChN została ustalona na podstawie wyników badań obserwacyjnych, wskazujących, że chorzy z PChN ze stężeniem wodorowęglanów w osoczu lub krwi żylnej poniżej 21–23 mmol/l.
Kwasica metaboliczna występuje u około 20% chorych z PChN, zwykle w sytuacji gdy przesączanie kłębuszkowe obniża się poniżej wartości 20–30 ml/min/1,73 m2 . W jej następstwie dochodzi do upośledzenia czynności wielu układów i narządów.
W leczeniu farmakologicznym kwasicy metabolicznej u chorych z PChN stosuje się obecnie głównie wodorowęglan sodu.
Nowym lekiem wykorzystywanym w tym wskazaniu jest zaś veverimer. Lek ten, przyjmowany doustnie, wiąże jony wodorowe w obrębie jelit, a następnie jest wydalany z ustroju z kałem. W badaniach klinicznych wykazano, że veverimer istotnie zwiększa stężenie jonów wodorowęglanowych w surowicy u chorych z PChN i współistniejącą kwasicą metaboliczną
Zalecenia dotyczące diagnostyki i leczenia kwasicy metabolicznej u chorych z PChN
sformułowane przez ekspertów Grupy Roboczej Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego ds. Zaburzeń Metabolicznych i Hormonalnych w Chorobach Nerek
U wszystkich chorych z PChN należy przeprowadzić diagnostykę w kierunku kwasicy metabolicznej,
oznaczając stężenie wodorowęglanów w osoczu lub we krwi żylnej (opinia ekspertów)
U chorych z PChN w stadium 4. lub 5. oznaczenie stężenia wodorowęglanów w osoczu, lub we
krwi żylnej należy przeprowadzać co najmniej raz na rok (opinia ekspertów)
Kwasicę metaboliczną u chorych z PChN należy rozpoznać, gdy stężenie wodorowęglanów
w osoczu lub we krwi żylnej wynosi poniżej 22 mmol/l (zalecenie na podstawie wyników
badań obserwacyjnych)
U chorych z kwasicą metaboliczną i PChN zaleca się stosowanie doustne wodorowęglanu
sodu (zalecenie na podstawie wyników badań interwencyjnych)
Celem leczenia kwasicy metabolicznej u chorych z PChN jest uzyskanie stężenia wodorowęglanów
w osoczu, lub we krwi równego, lub większego niż 22 mmol/l (zalecenie na podstawie wyników)
Czy zastosowanie diety zawierającej dużą ilość warzyw i owoców może być alternatywą dla farmakoterapii alkalizującej u chorych z PChN i kwasicą metaboliczną?
Stosowanie tzw. diety alkalizującej tj. diety bogatej w warzywa i owoce, u chorych z PChN w przebiegu nefropatii nadciśnieniowej może prowadzić do hiperkaliemii. Należy podkreślić, że nie przeprowadzono do tej pory badań nad bezpieczeństwem stosowania diety ze zwiększoną zawartością warzyw i owoców w warunkach codziennej praktyki klinicznej (nie w warunkach badania klinicznego).
Dlatego w celu wyrównania kwasicy metabolicznej można rozważyć stosowanie diety ze zwiększoną zawartością warzyw i owoców w praktyce klinicznej u chorych na PChN tylko w stadiach 1 i 2,u których stężenie jonów wodorowęglanowych we krwi jest mniejsze niż 22 mmol/l.
Czy słyszałeś o sodzie oczyszczonej…
Jednym z mitów krążących po Internecie jest to, że picie sody oczyszczonej zmieszanej z wodą zapobiega kwasicy u chorych PChN . To nie jest prawda !. Często przekazywane z ust do ust informacje nie mają odniesienia do rzetelnych naukowych faktów. Mogą wprowadzać ludzi w błędy, które narażają ich organizmy na zaburzenia. Nierzadko powodują też daleko idące zdrowotne powikłania.
Poważne powikłania przedawkowania sody mają swój szczególnie niebezpieczny przebieg u osób starszych, pacjentów dotkniętych odwodnieniem organizmu, które charakteryzuje się trudnością w wyrównaniu strat wody oraz zaburzeniami w obszarze regulacji ciśnienia tętniczego, oraz cierpiących na chorobę płuc bądź nerek
Dlaczego potrzebuję tabletek? Dlaczego po prostu nie użyć sody oczyszczonej?
Po pierwsze, soda oczyszczona to wodorowęglan sodu. Tak. Ta sama rzecz. ALE ilość sodu w zwykłej „dawce” sody oczyszczonej w porównaniu z tabletką wodorowęglanową jest drastycznie wysoka.
Czy tabletki wodorowęglanu sodu mają skutki uboczne?
W leczeniu farmakologicznym kwasicy metabolicznej u chorych z PChN stosuje się wodorowęglan sodu. Wodorowęglan sodu należy podawać 2 lub 3 razy dziennie. Uważa się, że początkowa dawka dobowa wodorowęglanu sodu powinna wynosić 1–2 g.
Najczęstszą dolegliwością związaną z tabletkami z wodorowęglanem sodu są wzdęcia lub odbijanie. Aby zapobiec temu powikłaniu, zaleca się przyjmowanie wodorowęglanu sodu pomiędzy posiłkami, przy czym preferowane są preparaty powlekane, tzn. dojelitowe
Marcin Adamczak i wsp: Metabolic acidosis in patients with chronic kidney disease. Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych, Ś.U.M.2020.
Proszek do pieczenia bez fosforu
Czym zastąpić proszek do pieczenia ?
Gdzie wykorzystać sodę oczyszczoną?
Produkty komercyjne (proszek do pieczenia) zawierają bardzo dużą ilość fosforu. Przedstawiony przepis jest szybką pozbawioną fosforu wersją domowego proszku do pieczenia. Zawiera tylko dwa składniki, dostępne w każdym sklepie spożywczym
Co to jest Kamień winny?
inne nazwy: winian potasu, winnik, kwaśna sól, tartarus, wodorowinian potasu,Cream of tartar
naturalny środek spulchniający, pochodzenia roślinnego
powstaje w procesie fermentacji przy produkcji wina
w połączeniu z sodą oczyszczoną może być stosowany jako zamiennik proszku do pieczenia
niezastąpiony do usztywniania piany z białek, kremów, wypieku bez oraz sufletów
hamuje krystalizację cukru
na liście dodatków do żywności widnieje pod symbolem E336
Powstaje przy fermentacji albo podczas leżakowania wina osadzając się w kadziach i beczkach. Może więc występować zarówno w młodych, jak i starych rocznikach i jest oznaką, że wino jest „żywe”. Przybiera postać małych kryształów, wyglądających jak kryształy cukru albo okruchy szkła, które nie wpływają w żaden sposób na smak wina. Kamień winny powstaje jako produkt uboczny w procesie fermentacji winogron. Może przybierać, postać białego proszku
Kamień winny – do czego używany jest w kuchni?
Winian potasu dzięki swoim spulchniającym właściwościom znajduje zastosowanie w cukiernictwie, pełniąc składnik proszku do pieczenia. Sprawdza się również przy stabilizacji i ubijaniu piany z białek, a wraz z sodą oczyszczoną pełni rolę regulatora kwaśności. Co istotne, kamień winny nie wpływa w żaden sposób na smak potraw.
Do leczenia infekcji
Kwaśny winian potasu pomoże również osobom borykającym się z nawracającymi infekcjami układu moczowego. Dzięki temu, że stabilizuje poziom pH w moczu, łagodzi objawy tej dolegliwości i zapobiega jej nawrotom. Aby się o tym przekonać, należy do szklanki ciepłej wody dodać łyżeczkę kamienia winnego i kilka kropel cytryny, a potem wypić raz albo dwa razy dziennie.
Zmieszaj winian potasu w proporcji 2 łyżeczki winianu na 1 łyżeczkę sody oczyszczonej, winian pełni w takiej mieszance funkcję regulatora kwasowości. Otrzymasz w ten sposób 3 łyżeczki proszku, które wystarczą do spulchnienia ciasta przygotowanego z 3 szklanek mąki. Przesyp do szczelnego naczynia i przechowuj do miesiąca w chłodnym miejscu
Jadłospis laktoowowegetariański w PChN (w predializie)
Laktoowowegetarianizm to odmiana wegetarianizmu zakładająca stosowanie diety bez mięsa, jednak z uwzględnieniem jajek i niektórych produktów mlecznych.
Pamietaj!
Podaż białka w diecie osób z przewlekłą chorobą nerek powinna być ustalana w zależności od stopnia uszkodzenia nerek określonego na podstawie wskaźnika przesączania kłębuszkowego (GFR – glomerular
współczynnik filtracji).
2. W niewydolności nerek w początkowym okresie choroby- I okresie choroby (niewydolność utajona) i II okresie (niewydolność wyrównana) większość chorych powinna stosować dietę bogatopotasową ze względu na utratę potasu z powodu zwiększonej ilości wydalanego moczu.
Przy pogarszającej się czynności nerek (niewydolność nerek nie wyrównana i schyłkowa), przy podwyższonym poziomie potasu należy ograniczyć spożycie tego pierwiastka przez ograniczenie w diecie produktów
Zalecenia potasowe powinny być weryfikowane w zależności od poziomu potasu we krwi.W 4. i 5. stadium przewlekłej choroby nerek zaleca się ograniczenie podaży potasu
Pamiętaj !
Fosfor pochodzący z produktów roślinnych wchłania się od 10% -30%
Fosfor pochodzący z produktów zwierzęcych 40%- 60%
FOSFOR dodawany do żywności podczas przetwarzania wchłania się od 80 – do 100%
Podsumowując
Największy wpływ na stężenie fosforu w surowicy ma spożycie fosforanów nieorganicznych (produkty wzbogacone o dodatki fosforanowe), a następnie — produktów pochodzenia zwierzęcego.
Najmniejszy wpływ na jego stężenie we krwi mają produkty pochodzenia roślinnego
Kaszę przelej zimną wodą, a następnie wrzątkiem.Mleko zagotuj, wsyp kaszę na gotujące się mleko, zamieszaj i gotuj na średnim ogniu, aż kasza wchłonie cały płyn. Nie mieszaj już kaszy w trakcie gotowania. Zdejmij garnek z palnika i zostaw kaszę pod przykryciem na ok. 10 min. Wszystkie składniki wrzuć do misy miksera i miksuj na gładką masę. Zmiksowany budyń wstaw do lodówki na minimum 1 godzinę (możesz przygotować go dzień wcześniej). Podaj z malinami
Notes
Wartości odżywczepotas - 506.6 mg | fosfor - 323.9 mg | białko - 9.1 g | energia - 386.3 kcal | sód - 79.4 mg | wapń - 265.5 mg
Czy można włączyć ziemniak do diety pacjentów z przewlekłą chorobą nerek?
Pomimo wartości odżywczych bulw ziemniaka, pacjenci z przewlekłą chorobą nerek (PChN) powinni ograniczyć spożycie ze względu na wysoką zawartość potasu, ponieważ Niestety, ziemniak zawierający 50% mniej potasu jest nadal uważany za warzywo o wysokiej zawartości potasu.
Wcześniej sugerowano, że niektóre zabiegi kulinarne zmniejszają ostateczną zawartość tego minerału, jednak są one albo niewystarczająco skuteczne, albo wymagają bardzo długich czynności, które mają wpływ na ostateczny smak żywności. Wyniki pokazują, że moczenie świeżych surowych ziemniaków przed gotowaniem nie powoduje znacznego obniżenia zawartości potasu.
Co się stanie, gdy po ugotowaniu będziemy ziemniaka moczyć ?
Odkryto, że ta metoda pozwala z ziemniaków wypłukiwać znacznie więcej potasu.
Co się stanie, gdy przed smażeniem mrożone frytki będą moczone?
Mrożone frytki moczone w wodzie przed smażeniem uzyskują znaczną redukcję potasu.
Czy wielkość i kształt pociętych ziemniaków również wpływały na ilość wypłukiwanego potasu?
Ziemniaki pocięte w paski (1,2 cm x 1,2 cm) w porównaniu z kostkę (2 cm x 2 cm x 2 cm) w końcowym efekcie wykazywały mniejszą ilość potasu.
A co ze smakiem i konsystencją?
Badanie obejmowało również testowanie smaku i tekstury wszystkich produktów i wykazało, że wszystkie metody dały podobny smak i konsystencję.
WNIOSKI: Dzięki nowej proponowanej metodzie kulinarnej zawartość potasu w ziemniakach jest ograniczona do dopuszczalnego poziomu.
Świeże ziemniaki
Obierz ziemniaki
Pokrój w paski (1,2 cm x 1,2 cm) lub kostki (2 cm x 2 cm x 2 cm)
Gotuj w wodzie (1,5 l) przez 8 minut
Odcedź ziemniaki
Dodaj czystą wodę (1,5 litra) i mocz przez 12 godzin
Frytki mrożone
Mrożone frytki moczyć w wodzie (1,5 l) przez 12 godzin
Odcedź i osusz frytki i Przygotuj w zwykły sposób
Poniższa tabela przedstawia zawartość potasu w 100 g ziemniaków po przygotowaniu.
Ziemniak (100g)
Potas (mg)
surowy
454
Krojony w paski, gotowany
287
Krojony w kostkę, gotowany
295
Krojony w paski gotowany 8 min i następnie moczony 12 godz
41
Krojony w paski gotowany 8 min, następnie moczony 12 godz i smażony
153
Krojony w kostkę gotowany 8 min i następnie moczony 12 godz
122
Frytki mrożone smażone
700
Frytki mrożone, namoczone 12 godz i następnie smażone
80
źródło; Montserrat Martinez-Pineda, Cristina Yague-Ruiz, Antonio Vercet-Tormo: Is it possible to include potato in the diet of chronic kidney disease patients? New culinary alternatives for limiting potassium content; Journal of Renal Nutrition,2020
Ogólnopolskie Badanie Pacjentów Nefrologicznych 2019 r.
Celem ogólnopolskiego badania ankietowego wśród pacjentów z rozpoznaną przewlekłą chorobą nerek była ocena wpływu stopnia zaawansowania przewlekłej choroby nerek (PChN) na aktywność zawodową i wydolność fizyczną oraz określenie parametrów pozwalających właściwie ocenić stan odżywienia i zaburzeń odżywiania wśród tej grupy chorych.
Jak Wynika z Raportu,
Tylko wczesne wykrywanie PChN pozwala na zastosowanie leczenia zachowawczego łączącego postępowanie farmakologiczne i dietetyczne. Celem takiego postępowania jest przede wszystkim: Zapobieganie niedożywieniu we wczesnych fazach choroby nerek i/lub utrzymanie optymalnego stanu odżywienia, zmniejszenie akumulacji produktów przemiany materii, zapobieganie chorobom sercowo-naczyniowym, chorobom kości – w tym leczenie wtórnej nadczynności przytarczyc – oraz wyrównanie niedokrwistości.
W leczeniu dietetycznym PChN szczególną uwagę należy zwrócić na spożycie białka. Istnieje powszechna zgoda co do konieczności ograniczenia podaży białka w okresie leczenia zachowawczego, a w przypadku zastosowania jego podaży poniżej 0,6 g/kg/mc uzupełnienie tej terapii ketoanalogami aminokwasów (wg ESPEN, European Society for Clinical Nutrition and Metabolizm). Postępowanie takie lekarz może rozważyć i wdrożyć już przy GFR <45 ml/m.in., czyli od stadium 3b PChN, zaś przy zastosowaniu diety bardzo niskobiałkowej w stadium 4. i 5. i kontynuować je do momentu rozpoczęcia dializoterapii.
Zastosowanie diety o ograniczonej zawartości białka wiąże się z obniżeniem stężenia fosforanów, zmniejszeniem kwasicy metabolicznej, zwolnieniem progresji PChN.
Wykazano, że ograniczenie białka w diecie pacjenta wraz z odpowiednią dawką ketonalogów aminokwasów, umożliwia odroczenie leczenia nerkozastępczego od kilku do kilkunastu miesięcy , zaś po rozpoczęciu dializoterapii ryzyko zgonu u osób stosujących taką terapię w okresie predializacyjnym jest istotnie niższe.
Wyniki analizy ankiet przedstawionych w Raporcie „Ogólnopolskie badanie pacjentów nefrologicznych 2019” wskazują na konieczność wdrożenia edukacji lekarzy dotyczącej oceny stanu odżywienia pacjentów z PChN na etapie terapii w poradniach nefrologicznych.
Obecnie lekarze,
posługując się jedynie wskaźnikiem BMI (Body Mass Index) lub intuicją, rozpoznają prawidłowy stan odżywienia nawet w przypadkach, gdy pacjent ma niedowagę (wartość jego BMI jest niższa niż 18,5 kg/m ) oraz gdy jego BMI znacznie przekracza 25 kg/m (nadwaga) – u ponad 45% pacjentów z BMI poniżej 18,5 kg/m , określono stan odżywienia jako prawidłowy, natomiast niedożywienie podejrzewano aż u 4% pacjentów z nadwagą.
Jak pokazuje raport, wraz z pogłębieniem się stadium PChN u chorych zmniejsza się ilość przyjmowanego pokarmu. Najczęściej pojawiającą się dolegliwością ze strony układu pokarmowego wśród chorych na PChN jest utrata apetytu. U co czwartego pacjenta zaobserwowano spadek masy ciała, a wśród pacjentów w 5. stadium przewlekłej choroby nerek najczęściej występowało podejrzenie niedożywienia lub niedożywienie średniego stopnia.
Pacjent zamiast poszukiwania dobrego dla siebie rozwiązania, które złagodzi nasilające się dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, powinien mieć możliwość konsultacji ze specjalistą – dietetykiem, który wdroży właściwą terapię żywieniową, ponieważ wyniki badania jednoznacznie wskazują, że obecnie ponad 75% badanych w stadiach 3.-4. nigdy nie korzystało z porady takiego specjalisty. Na stałe z dietetykiem współpracuje mniej niż 10% chorych na PChN.
Wyniki przedstawionego Raportu są o tyle niepokojące, że liczba pacjentów wymagających leczenia nerkozastępczego wg Światowej Organizacji Zdrowia do 2030 roku ma się podwoić. Ocenia się też, że w Polsce w roku 2030 liczba leczonych dializami może przekroczyć 30 000 osób. Dlatego leczenie zachowawcze PChN staje się coraz bardziej istotne z punktu widzenia zapobiegania epidemii tej choroby, a zwłaszcza jej ostatniego stadium
Choroby nerek, takie jak kamienie i niewydolność nerek oraz ich konsekwencje, są coraz liczniejsze w populacji. Kamica moczowa może zwiększać podatność pacjentów na inne choroby, takie jak niewydolność nerek. Pomimo nowych strategii w leczeniu kamieni, wskaźnik nawrotów jest nadal wysoki, a niewydolność nerek ma poważny wpływ na pacjentów. Dlatego konieczne są nowe interwencje. Ziołolecznictwo może być użytecznym sposobem zapobiegania nawrotom kamieni lub poprawy niewydolności nerek. Pod tym względem N. sativa L. jest gatunkiem obiecującym.
Ze względu na cudowną moc uzdrawiania N. sativa zajmuje czołowe miejsce wśród leków ziołowych opartych na dowodach naukowych.
Nigella sativa L. roślina znana także pod nazwą czarnuszka siewna czy czarny kmin, jest szeroko stosowaną rośliną leczniczą na całym świecie. W literaturze islamskiej jest uważana za jedną z największych form medycyny leczniczej. Jako środek leczniczy jest wykorzystywana już od ponad 2000 lat. Okazało się, że większość terapeutycznych właściwości tej rośliny wynika z obecności tymochinonu, głównego bioaktywnego składnika olejku eterycznego.
Cumin seed- jest to kmin rzymski, natomiast black cumin to Czarnuszka siewna
Aktywność nefroochronna
Do występowania nefrotoksyczności przyczynia się stres oksydacyjny i powstające reaktywne formy tlenu. Olej z czarnuszki wykazuje skuteczność antyoksydacyjną analogiczną do działania witaminy C, co przyczynia się do ochrony komórek nerek poprzez obniżenie stężenia kreatyniny i azotu mocznikowego we krwi.
Wykazano również ochronne działanie tymochinonu oraz alkoholowego ekstraktu z N. sativa w ostrej niewydolności nerek.
Zbadano również działanie ochronne ekstraktów z czarnuszki siewnej w uszkodzeniu niedokrwienno-reperfuzyjnym nerek, które jest główną przyczyną ostrej niewydolności tych narządów. Ekstrakt z czarnuszki spowodował obniżenie stężenia mocznika i kreatyniny w surowicy krwi, a także zmniejszył zmiany histopatologiczne i martwicze w tkance nerkowej.
Działanie lecznicze
Nalewka wytwarzana z nasion jest stosowana w przypadkach niestrawności, braku apetytu, biegunkach.
Olej z nasion czarnuszki stosuje się jako środek antyseptyczny oraz jako miejscowy środek znieczulający.
Palone nasiona są podawane dla powstrzymania wymiotów.
Roślina ta wykazuje między innymi działanie:
Diuretyczne, obniżające ciśnienie, przeciwcukrzycowe, przeciwnowotworowe, przeciwbólowe, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwutleniające, a także powoduje rozszerzanie oskrzeli, chroni żołądek, wątrobę i nerki, działa ochronnie na układ oddechowy, wykazuje właściwości spazmolityczne (rozkurczowe), a także działa regulujące w zaburzeniach cyklu miesięcznego i pobudzająco na laktację. Wykorzystuje się również jej właściwości we wspomaganiu leczenia chorób autoimmunologicznych, w tym w reumatyzmie.
Działanie czarnuszki a kamica moczowa
Osoby, które cierpią co jakiś czas na kamienie, powinny regularnie stosować czarnuszkę pod postacią olejku tłoczonego na zimno, lub naparu z samych nasion.
Warto pić czarnuszkę nawet codziennie, a raz na kilka miesięcy zrobić sobie krótką przerwę.Czarnuszka obniża ilość szczawianów w moczu i dzięki temu ogranicza powstawanie kamieni nerkowych. Warto więc stosować ją profilaktycznie, zanim jeszcze pojawi się problem.
Czarnuszka jest zatem surowcem, który warto poddawać badaniom oceniającym jej właściwości prozdrowotne, jak również włączyć do diety osób z hiperurykemią i dną moczanową, w celu wspomagania procesu leczenia i ograniczenia toksyczności stosowanych leków.
Zalecana dawka
Dawka lecznicza czarnuszki to 2–5 g mielonych nasion, dwa razy dziennie. Ponadto, przygotowywane są odwary, napary, nalewka lub olej z nasion tłoczony na zimno. Dzienna dawka oleju to 500–1000 mg, 2–3 razy. Najlepiej spożywać kilka kropli z posiłkiem i stopniowo zwiększać dawkę. Można łączyć z cytryną i miodem lub syropem klonowym.
Z nasion wytłaczany jest niezmiernie cenny olej czarnuszkowy. Nasiona czarnuszki – mielone nadają się do zaparzania w wodzie i mleku. Z mielonych nasion można sporządzać wyciąg alkoholowy ciemnej barwy, ponadto ziołomiód immunostymulujący (1 łyżeczka nasion mielonych na 1 łyżke miodu i 1 łyżeczkę wódki lub wina, wymieszać, zażywać 1 raz dziennie po 1 łyżce).
W celu uzyskania nalewki wzmacniającej i immunostymulującej należy zmielone nasiona zalać gorącym alkoholem 40-50%, pozostawić na kilka tygodni, po czym przefiltrować. Zażywać 1 raz dziennie po 1 łyżce przez 2 tygodnie, najlepiej z miodem.
W razie grzybic układowych, infekcji bakteryjnych i dużego spadku odporności równocześnei z propolisem lub aloesem. Po miesiącu przerwy leczenie wznowić zażywając 1 łyżeczkę nalewki przez kolejne dwa tygodnie-trzy tygodnie 1 raz dziennie.
Olej czarnuszkowy zażywać 1-2 razy dziennie po 1 łyżce lub łyżeczce, na czczo jako środek odtruwający, przecipasożytniczy i immunostymulujący, po jedzeniu jako środek przeciwtrądzikowy i wzmacniający.
Roksana Jurczak1 i wsp.; Health promoting properties of black cumin and its significance in the treatment of gout 2018r
Khan A,i wsp.: Effects of Nigella sativa (back seed)on serum levels of urea and uric acid in acetaminophen induced hepatotoxicity of commercial layer chickens 2013r
Magdalena Borusiewicz, Zbigniew Janeczko.: Nigella sativa L. – roślinny surowiec o właściwościach plejotropowych 2015r
Parichehr Hayatdavoud i wsp.: Renal injury, nephrolithiasis and Nigella sativa.2016r
Mousa-Al-Reza Hadjzadeh i wsp i wsp.; Ethanolic extract of nigella sativa L seeds on ethylene glycol-induced kidney calculi in rats. 2007r
Mousa-Al-Reza Hadjzadeh i wsp.; The preventive effect of N-butanol fraction of Nigella sativa on ethylene glycol-induced kidney calculi in rats.2011
Parichehr Hayatdavoudi i wsp.;Renal injury, nephrolithiasis and Nigella sativa: A mini review.2016
Mohammad Aziz Dollah, Effect of Nigella sativa on the kidney function in rats Avicenna J Phytomed. 2013
Shaterzadeh-Yazdi H i wsp.; An Overview on Renoprotective Effects of Thymoquinone Kidney Dis 2018r
Jako dietetycy często słyszymy zadawane przez naszych pacjentów z przewlekłą chorobą nerek pytanie:
„Czy mogę jeść to czy tamto?”
Odpowiedź zależy od składu odżywczego danego produktu spożywczego. Orzechy są często jednym z tych pokarmów w pytaniu „, Czy mogę”. Niestety, te produkty spożywcze trafiają na listy żywności o wysokiej zawartości potasu i / lub wysokiej zawartości fosforu. Jednak orzechy oferują dużo składników odżywczych.
Biorąc pod uwagę wszystkie korzyści dla zdrowia serca, czy mądre jest włączenie orzechów do planu zdrowego żywienia dla pacjentów z przewlekłą chorobą nerek?
Obecne wytyczne ograniczają spożywanie potasu i fosforu w diecie.
Ostatnie badania zakwestionowały korzyści płynące z takich ograniczeń. Poradnictwo żywieniowe dotyczące fosforu powinno koncentrować się bardziej na typie fosforu, organicznego i nieorganicznego. Wracając do pierwotnego pytania: „Czy mogę jeść orzechy?”, Odpowiedź będzie zależeć nie tylko od konkretnych potrzeb klienta, ale także od rodzaju orzechów, które można wykorzystać, ponieważ każdy z nich oferuje coś innego pod względem odżywczym.
Orzechy włoskie,
to jedyne orzechy ze znaczną zawartością kwasu tłuszczowego omega 3, kwasu alfa-linolenowego.
Pistacje,
zawierają najwyższe ilości luteiny i zeaksantyny, które są związane z niższym ryzykiem niektórych typów raka.
Migdały i orzechy laskowe,
są bogate w witaminę E, a jeden orzech brazylijski dostarczy całego potrzebnego dziennie selenu
Orzeszki ziemne,
mają wysoką zawartość białka.
Orzechy są często spożywane jako przekąska; dlatego edukacja w zakresie odpowiednich wielkości porcji ma kluczowe znaczenie. Jednak orzechy można dodać do przygotowania posiłku, gdzie niewielka ilość może znacznie poprawić smak.
Siekane orzechy włoskie i orzeszki ziemne można stosować jako panierkę do ryb lub drobiu, nie tylko dodaje chrupkości, ale także zwiększa zawartość białka. Innym pomysłem jest mieszanie surowych orzechów z olejem, octem lub cytryną, dodając do smaku zioła. W ten sposób powstanie „sos”, który można wykorzystać do przygotowania potraw użyć jako sos do sałatek.
Podsumowując,
Kontrolowana ilość orzechów może zostać dodana do diety w chorobie nerek. Zapraszam do artykułu .
Doustne suplementy pokarmowe DSP (ang. ONS – oral nutrition supplements, sipfeeding) – to specjalna kategoria żywności medycznej dedykowana żywieniowemu wsparciupacjentów niedożywionych lub zagrożonychniedożywieniem pod nadzoremwykwalifikowanego personelu medycznego
Wskazania do stosowania ONS według NICE (National Institut for Health and Clinical Exellence)
wskaźnik masy ciała (BMI) <18,5 kg/m2
niezamierzona utrata masy ciała powyżej 10% w ciągu ostatnich 3-6 miesięcy;
BMI <20 kg/m2 i niezamierzona utrata masy ciała powyżej 5% w ciągu ostatnich 3-6 miesięcy;
Zalety ONS
ONS to zbilansowany preparat – gotowy do użycia, nie wymaga skomplikowanych czynności kulinarnych, można go dowolnie mieszać z produktami naturalnymi, schładzać, delikatnie podgrzewać;
Skoncentrowane źródło kalorii i składników odżywczych w małej objętości;
Nie zawierają składników potencjalnie szkodliwych (laktoza, gluten, puryny, cholesterol),
Pakowane są w atmosferze jałowej (sterylizowane UHT)
Skład ONS
Substraty do produkcji ONS pochodzą z produktów naturalnych
Źródła białka: frakcja kazeinowa i laktoalbuminy mleka krowiego, soja, groch, żelatyna
Źródła węglowodanów: skrobia kukurydziana lub inna maltodekstryny, sacharoza
U chorych z PChN
Zwiększa wartość odżywczą posiłków i ogranicza podaż, fosforanów i potasu w diecie. Dlatego mogą być one stosowane pomiędzy posiłkami lub jako dodatek do posiłków, w celu zwiększenia wartości odżywczej i energetycznej diety.
Wybrane preparaty ONS
Dla pacjentów z PChN w okresie leczenia zachowawczego w okresie (przeddializacyjnym)
przeznaczone są produkty hiperkaloryczne 1,3-2 kcal/ml, o mniejszej zawartości białka ( 6-10% czyli 2-5g/100 ml), o ograniczonej zawartości Na, K, Cl, Ca, P, Mg. Dodatkowo zawierają L-karnityne i taurynę
Mają zwiększoną zawartość białka tj. 7,5-8,1g/100ml, ale również cechujące się niską zawartością fosforu, wapnia, sodu, potasu i witaminy A.
Przykładowe preparaty to – w trakcie dializ: Renilon7.5, Nephro
KETOSTERIL (preparat żywieniowy) – tabletki powlekane (Fresenius Kabi)
Co to jest Ketosteril?
Preparat zawierający podstawowe aminokwasy i ich α-keto- i α-hydroksy-analogi (w postaci soli wapniowych), niezawierające w swojej cząsteczce atomów azotu.
Przeznaczony do stosowania u chorych z GFR<25ml/min przy diecie ubogobiałkowej <40g białka /d. Stosowanie tego preparatu ma zapobiec niedożywieniu.
Niedożywienie jest częstym powikłaniem PChN.– „wyniszczenia białkowo-energetycznego”jest obecne nawet u 50% pacjentów z PChN. Nieleczone niedożywianie znacznie obniża jakość życia oraz rokowanie dotkniętych nim pacjentów, prowadząc do częstszych hospitalizacji. Wykazano, że zastosowanie wysokobiałkowych suplementów diety u pacjentów niedożywionych wiąże się z redukcją hospitalizacji na poziomie 41%, a także poprawą masy i siły mięśniowej.
Jak stosować KETOSTERIL?
Lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza/lekarza nefrologa
Podanie doustne (lek należy przyjmować podczas posiłku);
W trakcie leczenia należy spożywać wystarczającą ilość kalorii, co jest niezbędne do zachowania dobrego stanu zdrowia
Zalecana dawka Ketosterilu® to
Zwykle 4–8 tabl. 3 ×/d podczas posiłków
RENILON 4.0 (NUTRICIA)
DIETA DLA PACJENTÓW Z NIEWYDOLNOŚCIĄ NEREK HIPERKALORYCZNA (2kcal/ml), NISKOBIAŁKOWA)
Charakterystyka produktu
Niska zawartość białka, odpowiednia dla pacjentów niewymagających leczenia nerkozastępczego
Głównym źródłem węglowodanów są maltodekstryny
Obniżony poziom składników mineralnych: Na, K, Cl, Ca, P, Mg
Zwiększony poziom przeciwutleniaczy (karotenoidów, witamina E, cynku, selenu)
Produkt bezglutenowy
Wskazania
Do postępowania dietetycznego w niewydolności nerek wymagającej ograniczenia podaży białka.
Przeciwwskazania
Stosować pod nadzorem lekarza. Podawać jedynie jako uzupełnienie naturalnej diety. Nie stosować u dzieci w wieku poniżej 3 lat. Nie stosować u pacjentów z galaktozemią. Produkt nie jest przeznaczony do stosowania pozajelitowego.
Sposób użycia
Produkt gotowy do spożycia, przeznaczony do picia.
Najlepiej podawać schłodzony.
Dobrze wstrząsnąć przed użyciem.
Produkt zaleca się pić powoli (1 opakowanie od 30 min. do 1 godz.) między posiłkami.
Przechowywać w suchym, chłodnym miejscu. Po pierwszym otwarciu opakowania produkt przechowywać w lodówce, w zamkniętej butelce, nie dłużej niż 24 godziny.
Dawkowanie
Dorośli: 1-3 butelek na dobę o ile lekarz lub dietetyk nie zaleci inaczej
Dzieci: stosować tylko zgodnie z zaleceniami lekarza
FRESUBIN RENAL DRINK (KABI)
Specjalistyczna, wysokoenergetyczna dieta (2,0 kcal/1ml) 400 kcal w jednym opakowaniu, o obniżonej zawartości białka i elektrolitów, zmodyfikowana pod względem zawartości węglowodanów,
Zawiera błonnik, skrobię, izomaltulozę oraz EPA i DHA pochodzące z oleju rybnego. Nie zawiera glutenu, klinicznie wolna od laktozy.
Survimed Renal: proszek (Fresenius Kabi)
Postać: proszek do sporządzenia roztworu 100 ml zawiera: 2 g białka, 27,2 g węglowodanów (w tym: 5 g cukru, 0,09 g laktozy), 1,5 g tłuszczu (w tym: 0,35 g nasyconych kwasów tłuszczowych, 0,35 g jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, 0,83 g wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, 0,07 g MCT), składniki mineralne, witaminy, mioinozytol.
Wartość energetyczna 130 kcal/100 ml.[saszetka]
Dawkowanie: Żywienie całkowite: ≥ 6 saszetek/dobę. Żywienie uzupełniające: ≥ 2-3 saszetki/dobę. Rozpoczynając żywienie, należy stopniowo zwiększać porcję. Podawać jako napój w ciągu dnia w niewielkich porcjach, pić powoli. Odmierzyć 200 ml wody. W żywieniu przez zgłębnik używać ciepłej wody, w postaci do picia używać zimnej wody. Rozciąć saszetkę, zawartość saszetki wysypać do wody, powoli mieszając trzepaczką.
Dynia należy do roślin jednorocznych z rodziny dyniowatych. Angielska nazwa dyni (pumpkin) pochodzi z greckiego słowa ,,pepon” co znaczy duży melon. Naukowo mówiąc, dynie są owocami (zawierają nasiona). Jednak jeśli chodzi o gotowanie, często są one nazywane warzywami.
Składniki odżywcze w dyniach
Dynia jest pokarmem o wyższej zawartości potasu i spożycie jej może być ograniczone w przypadku diety z niską zawartością potasu i osób poddawanych hemodializie. Jednak z umiarem dynia może być korzystna dla ogólnego stanu zdrowia.
Wartości odżywcze dyni (w 100 g – surowej/ugotowanej)
Wartość energetyczna – 26/20 kcal Białko ogółem – 1.00/0.72 g Tłuszcz – 0.10/0.07 g Węglowodany – 6.50/4.90 g (w tym cukry proste 2.76/2.08) Błonnik – 0.5/1.1 g
Dynia jest bogata w beta-karoten – to pomarańczowy, czerwony i żółty barwnik roślinny (to dzięki niemu dynia ma tak intensywny kolor) i jednocześnie substancja o właściwościach leczniczych. Beta-karoten – podobnie jak wszystkie karotenoidy – jest przeciwutleniaczem, co oznacza, że hamuje szkodliwe procesy oksydacyjne, Zawartość potasu w produktach z dyni może się różnić. 1 szklanka dyni w puszkach = 505 mg 1 szklanka mieszanego ciasta z dyni = 540 mg 1/2 szklanki prażonych nasion dyni = 294 mg
Przepisy dyniowe
Patrząc na przepisy zawierające dynie, należy zwrócić uwagę na ilość dyni w przygotowywanej potrawie. Zazwyczaj musi zawierać mniej niż 140 mg na porcję, aby można było uznać taki przepis przyjazny w chorobach nerek z niską zawartością potasu. Oprócz dyni trzeba też brać pod uwagę inne składniki zawierające potas. Istnieje kilka metod zmniejszania ilości potasu w dyni, a także ziemniaków i dyni zimowej. Jednym z takich sposobów jest podwójne gotowanie bez dodatku soli. Polega to na gotowaniu małych kawałków dyni przez 10 minut. Odlaniu wody, a następnie dodaniu świeżej wody i gotowaniu do miękkości. Chociaż potas nie jest całkowicie usuwany, jest on na tyle obniżony, że bezpiecznie zawiera niewielką porcję i utrzymuje dietę przyjazną dla nerek. Może to zmniejszyć potas o 1/3 do 1/2 pierwotnej ilości.
CHILI Z DYNI
10 Porcji-porcja to 1 szklanka -250g
Składniki;
• 900g mielonej piersi z indyka, niegotowane • 2 łyżki oliwy z oliwek • 1/2 szklanki cebuli • 1/2 szklanki selera • 1/2 szklanki marchewki • 3 ząbki czosnku • 1 łyżka chili w proszku • 2 liście laurowe • 2 łyżeczki kminku • 1 łyżeczka oregano • 1 szklanka czerwonej fasoli • 425g puree z dyni w puszkach (może być świeża gotowana) • 1/2 szklanki posiekanych zielonych chilli • 3 szklanki bulionu z kurczaka o niskiej zawartości sodu
1. Posiekaj cebulę i seler; cienko pokrój marchewki i posiekaj ząbki czosnku. 2. W dużym garnku podgrzej 1 łyżkę oliwy z oliwek na średnim ogniu i podsmaż cebulę, seler, marchewkę i czosnek do miękkości. Wyjmij z garnka i odłóż na bok. 3. Dodaj indyka i pozostałe 1 łyżkę oliwy z oliwek do garnka i przesmaż 4. Dodaj smażone warzywa i pozostałe składniki do garnka i zamieszaj. 5. Gotuj na małym ogniu przez 1 godzinę. Mieszaj od czasu do czasu, aby zapobiec przyklejaniu się składników do garnka. 6. Usuń liście laurowe przed podaniem. 7. W razie potrzeby dodaj płatki czerwonej papryki chili
Pomocne wskazówki
• W tym przepisie dynia zastępuje pomidory i sos pomidorowy. Postępuj zgodnie z zalecaną wielkością porcji, aby utrzymać potas w dopuszczalnym zakresie dla diety o niskiej zawartości potasu. • Fasola zawiera dużo potasu i fosforu. Ogranicz przepis do 1/2 szklanki. Opcjonalnie możesz pominąć ziarna, aby dodatkowo zmniejszyć potas i fosfor. • Podawaj chili z ryżem. W razie potrzeby posyp szczypiorkiem lub kolendrą i łyżką kwaśnej śmietany lub greckiego jogurtu. • Jeśli stosujesz dietę niskobiałkową, przygotuj przepis z 0,5kg mielonego indyka
1. Rozgrzej piekarnik do 180 stopni. 2. Nasmaruj bochenek lub miskę muffinową. 3. W średniej misce wymieszaj mus jabłkowy, brązowy cukier, olej i jajka. 4. W osobnej, średniej misce wymieszaj pozostałe składniki. 5. Dodaj mieszankę musu jabłkowego do mieszanki mąki i mieszaj, aż się połączy 6. Włóż ciasto do bochenka lub miski muffinowej. 7. W przypadku pieczenia bochenka piec około 50–60 minut. 8. W przypadku pieczenia babeczek piec około 20 minut.
Przystosuj swoje ulubione przepisy , aby były przyjazne dla nerek
Wiele przepisów kulinarnych może być bezpiecznie wykorzystanych. Analizując przepis, bierzemy pod uwagę zalecenia dobowe dotyczące zawartości fosforu, potasu, sodu i białka i z pomocą kilku modyfikacji dostosowujemy do wymaganych wartości.
Oto kilka sugestii, aby Twoje ulubione przepisy były bardziej przyjazne dla nerek:
• Zmniejsz spożycie ziemniaków- aby zmniejszyć spożycie potasu w diecie. Do głównych posiłków używaj ryżu, makaronu, makaronu, kuskusu lub pieczywa zamiast ziemniaków. Zmniejszy to ogólną zawartość potasu w naczyniu.
•, Aby obniżyć zawartość potasu-warzywa można gotować przed dodaniem do potraw (np. Marchew, brokuły lub kalafior).
• W przypadku potraw zawierających warzywa o wysokiej zawartości potasu, np. Grzyby, zastąp warzywami o niższej zawartości potasu, np. zieloną fasolą
• Zmniejszyć spożycie soli w diecie , unikaj stosowania zwykłego sosu sojowego, używaj ziół i przypraw (np. Gałki muszkatołowej, cynamonu) zamiast soli, aby dodać smaku. Spróbuj użyć octu, imbiru lub trochę oleju sezamowego jako alternatywnych aromatów, aby posiłek był bardziej przyjazny dla nerek.
• Zmniejsz zawartość fosforanów w recepturze, używając białej mąki lub pół białej i pół pełnoziarnistej
• Unikaj przygotowanych sosów pomidorowych. Zamiast tego spróbuj niewielkiej ilości świeżych pomidorów lub przygotuj danie z makaronu, użyj oliwy z oliwek i czosnku zamiast sosu na bazie pomidorów. Zmniejszy to zawartość potasu i sprawi, że Twoje danie z makaronem stanie się bardziej przyjazne dla nerek.
• Zrób danie z ryb bardziej przyjazne dla nerek przez zastąpienie w przepisie skorupiaków lub wędzonych ryb białymi rybami, takimi jak dorsz. Zmniejszy to zawartość soli i fosforanów
• Używaj białek jaj, ponieważ zawierają mniej fosforu niż żółtka
Zalecenia dietetyczne w przewlekłej niewydolności nerek dotyczą kontroli zawartości: białka, sodu, fosforu, potasu i płynów w diecie. Ilości tych składników są uzależnione od stopnia uszkodzenia czynności nerek
Od prawidłowych stężeń potasu we krwi zależą: praca mięśni, praca serca i czynności układu nerwowego. Wraz z postępem CKD maleje zdolność do wydalania potasu przez nerki. Retencja potasu może doprowadzić
do rozwoju hiperkaliemii i wystąpienia powikłań
— zaburzeń rytmu serca (bradykardia), które mogą być przyczyną nagłej śmierci sercowej.
W początkowych stadiach choroby prawidłowe stężenie
potasu w surowicy jest utrzymywane dzięki
sprawnemu działaniu mechanizmów wyrównawczych.
Dopiero w zaawansowanym stadium CKD (GFR < 30 ml/min/1,73 m2) dochodzi do istotnej retencji potasu Ograniczenie podaży potasu do 50–75 mmol/dobę(ok. 2–3 g/d.) zaleca się w 4. i 5. stadium CKD, zarówno
u osób niewymagających leczenia nerkozastępczego, jak i dializowanych.
Pierwszymi objawami nadmiaru potasu, które łatwo zauważą sami chorzy, są:
– mrowienia w okolicy ust i języka,
– uczucie osłabienia siły rąk,
– mrowienia nóg, „nogi z waty”.
Większość produktów – nawet tych wysokopotasowych – może być włączona do jadłospisu po odpowiednim przygotowaniu.
Najprostszym sposobem na obniżenie zawartości potasu i sodu (ale także niestety i wapnia) w produktach spożywczych jest podwójne gotowanie bez dodatku soli.
Frittata ze spaghetti i bazyli-przyjazna dla nerek
Ludzie z przewlekłą chorobą nerek lub dializowani, którzy wymagają diety o niskiej zawartości potasu, mogą nadal jeść ziemniaki, stosując technikę redukcji potasu. Chociaż potas nie jest całkowicie usuwany, jest on na tyle obniżony, że bezpiecznie zawiera niewielką porcję i utrzymuje dietę przyjazną dla nerek.
Technika podwójnego gotowania do redukcji potasu w ziemniakach
Użyj tej metody, aby usunąć potas w ciągu 30 minut lub mniej.
• Obrać ziemniaki i pokroić w cienkie plasterki, pokrojone w kostkę lub pokrojone na kawałki z cebulą.
• Umieść kawałki ziemniaków w garnku z wodą i zagotuj.
• Odcedź wodę, a następnie dodaj świeżą wodę.
• Zagotuj wodę i gotuj ziemniaki do miękkości.
• Odcedź wodę i przygotuj ziemniaki zgodnie z potrzebami.
Do przyrządzenia potraw stosuje się także mąkę ziemniaczaną (do kotletów, placków, klusek). Używać należy przypraw ziołowych z ziół świeżych lub suszonych, czosnku, cebuli, pieprzu ziołowego.
Poniżej podano prosty sposób na obniżenie zawartości potasu w jarzynach:
1) jarzyny należy drobno posiekać;
2) zalać rozdrobnione jarzyny gorącą wodą w proporcji 10 części wody na 1 część jarzyn;
3) wymoczyć jarzyny przez 30 minut;
4) odlać wodę, w której moczyły się jarzyny, następnie wypłukać je pod bieżącą wodą;
5) czynność płukania powtórzyć kilkakrotnie;
6) zalać jarzyny wodą i gotować przez 3-6 minut;
7) odlać wodę i ponownie zagotować.
Po tej trochę kłopotliwej obróbce jarzyn w kuchni straty potasu są następujące:
z buraków i fasoli szparagowej blisko 30%, z ziemniaków 40%, z bobu, groszku, kalarepy, kapusty blisko 50%, z kalafiora, marchwi i szpinaku prawie 60%
W trakcie gotowania dochodzi również do strat innych składników mineralnych zawartych w podstawowych produktach spożywczych, takich jak mięso, kasze czy makaron.
Gotowanie pozbawia
ryż blisko 35%, kaszę – od 30 do 35%, a makaron – około 30% składników mineralnych.
Gotowanie mięsa w jednym kawałku pozbawia go ok. 50% potasu, sodu i fosforu oraz około 25% wapnia. Warto o tym pamiętać, przygotowując posiłki z produktów, w których zawartość poszczególnych składników mineralnych jest wysoka i gdyby nie gotowanie – nie powinny one wchodzić w większych ilościach w skład diety dializowanych pacjentów.
Pieczona Zupa Ziemniaczana
Składniki
Na 6 porcji – (1 1/2 szklanki) porcja na przepis.
• 2-3 duże ziemniaki
• 1/3 szklanki mąki
• 3 szklanki chudego mleka
• 1/2 łyżeczki pieprzu
• 100 g, sera o obniżonej zawartości tłuszczu
• 1/2 szklanki jogurtu greckiego
Wykonanie
1. Obieramy ziemniaki,
2. Wykładamy na blachę z papierem do pieczenia i pieczemy przez 40 minut w 200 stopniach.
3. Do garnka wlewamy mleko i mąkę (mieszając, robimy sos). Dodajemy do niego odrobinę jogurtu greckiego.(możemy dodać pokrojony czosnek)
4. Przekładamy upieczone ziemniaki do garnka. Wszystko gotujemy przez 5 minut, co jakiś czas mieszając.
5. Miksujemy lub blęndujemy wszystkie składniki, by uzyskać jednolity krem. Dodajemy szczyptę gałki muszkatołowej
6. Ser ścieramy na tarce i wrzucamy do zupy, całość mieszamy chwilę, a następnie zdejmujemy z ognia.
