Kwasica metaboliczna u chorych z przewlekłą chorobą nerek

Kwasica metaboliczna (kwasica nieoddechowa) u chorych z PChN to zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej przebiegające ze zmniejszeniem stężenia wodorowęglanów w osoczu lub krwi żylnej poniżej 22 mmol/l. Ta wartość progowa służąca do rozpoznania kwasicy metabolicznej w PChN została ustalona na podstawie wyników badań obserwacyjnych, wskazujących, że chorzy z PChN ze stężeniem wodorowęglanów w osoczu lub krwi żylnej poniżej 21–23 mmol/l.

Kwasica metaboliczna występuje u około 20% chorych z PChN, zwykle w sytuacji gdy przesączanie kłębuszkowe obniża się poniżej wartości 20–30 ml/min/1,73 m2 . W jej następstwie dochodzi do upośledzenia czynności wielu układów i narządów.

W leczeniu farmakologicznym kwasicy metabolicznej u chorych z PChN stosuje się obecnie głównie wodorowęglan sodu.

Nowym lekiem wykorzystywanym w tym wskazaniu jest zaś veverimer. Lek ten, przyjmowany doustnie, wiąże jony wodorowe w obrębie jelit, a następnie jest wydalany z ustroju z kałem. W badaniach klinicznych wykazano, że veverimer istotnie zwiększa stężenie jonów wodorowęglanowych w surowicy u chorych z PChN i współistniejącą kwasicą metaboliczną

Zalecenia dotyczące diagnostyki i leczenia kwasicy metabolicznej u chorych z PChN

sformułowane przez ekspertów Grupy Roboczej Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego ds. Zaburzeń Metabolicznych i Hormonalnych w Chorobach Nerek

1. U wszystkich chorych z PChN należy przeprowadzić diagnostykę w kierunku kwasicy metabolicznej,

oznaczając stężenie wodorowęglanów w osoczu lub we krwi żylnej (opinia ekspertów)

2. U chorych z PChN w stadium 4. lub 5. oznaczenie stężenia wodorowęglanów w osoczu, lub we

krwi żylnej należy przeprowadzać co najmniej raz na rok (opinia ekspertów)

3. Kwasicę metaboliczną u chorych z PChN należy rozpoznać, gdy stężenie wodorowęglanów

w osoczu lub we krwi żylnej wynosi poniżej 22 mmol/l (zalecenie na podstawie wyników

badań obserwacyjnych)

4. U chorych z kwasicą metaboliczną i PChN zaleca się stosowanie doustne wodorowęglanu

sodu (zalecenie na podstawie wyników badań interwencyjnych)

5. Celem leczenia kwasicy metabolicznej u chorych z PChN jest uzyskanie stężenia wodorowęglanów

w osoczu lub we krwi równego, lub większego niż 22 mmol/l (zalecenie na podstawie wyników)

Czy zastosowanie diety zawierającej dużą ilość warzyw i owoców może być alternatywą dla farmakoterapii alkalizującej u chorych z PChN i kwasicą metaboliczną?

Stosowanie tzw. diety alkalizującej tj. diety bogatej w warzywa i owoce, u chorych z PChN w przebiegu nefropatii nadciśnieniowej może prowadzić do hiperkaliemii. Należy podkreślić, że nie przeprowadzono do tej pory badań nad bezpieczeństwem stosowania diety ze zwiększoną zawartością warzyw i owoców w warunkach codziennej praktyki klinicznej (nie w warunkach badania klinicznego).

Dlatego w celu wyrównania kwasicy metabolicznej można rozważyć stosowanie diety ze zwiększoną zawartością warzyw i owoców w praktyce klinicznej u chorych na PChN tylko w stadiach 1 i 2, u których stężenie jonów wodorowęglanowych we krwi jest mniejsze niż 22 mmol/l.

Czy słyszałeś o sodzie oczyszczonej…

Jednym z mitów krążących po Internecie jest to, że picie sody oczyszczonej zmieszanej z wodą zapobiega kwasicy u chorych PChN . To nie jest prawda !. Często przekazywane z ust do ust informacje nie mają odniesienia do rzetelnych naukowych faktów. Mogą wprowadzać ludzi w błędy, które narażają ich organizmy na zaburzenia. Nierzadko powodują też daleko idące zdrowotne powikłania.

Poważne powikłania przedawkowania sody mają swój szczególnie niebezpieczny przebieg u osób starszych, pacjentów dotkniętych odwodnieniem organizmu, które charakteryzuje się trudnością w wyrównaniu strat wody oraz zaburzeniami w obszarze regulacji ciśnienia tętniczego, oraz cierpiących na chorobę płuc bądź nerek

Dlaczego potrzebuję tabletek? Dlaczego po prostu nie użyć sody oczyszczonej?

Po pierwsze, soda oczyszczona to wodorowęglan sodu. Tak. Ta sama rzecz. ALE ilość sodu w zwykłej „dawce” sody oczyszczonej w porównaniu z tabletką wodorowęglanową jest drastycznie wysoka.

Czy tabletki wodorowęglanu sodu mają skutki uboczne?

W leczeniu farmakologicznym kwasicy metabolicznej u chorych z PChN stosuje się wodorowęglan sodu. Wodorowęglan sodu należy podawać 2 lub 3 razy dziennie. Uważa się, że początkowa dawka dobowa wodorowęglanu sodu powinna wynosić 1–2 g.

Najczęstszą dolegliwością związaną z tabletkami z wodorowęglanem sodu są wzdęcia lub odbijanie. Aby zapobiec temu powikłaniu, zaleca się przyjmowanie wodorowęglanu sodu pomiędzy posiłkami, przy czym preferowane są preparaty powlekane, tzn. dojelitowe

Marcin Adamczak i wsp: Metabolic acidosis in patients with chronic kidney disease. Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych, Ś.U.M.2020.

Proszek do pieczenia bez fosforu

Czym zastąpić proszek do pieczenia ?

Gdzie wykorzystać sodę oczyszczoną? 

Produkty komercyjne (proszek do pieczenia) zawierają bardzo dużą ilość fosforu. Przedstawiony przepis jest szybką pozbawioną fosforu wersją domowego proszku do pieczenia. Zawiera tylko dwa składniki, dostępne w każdym sklepie spożywczym

Co to jest Kamień winny?

• inne nazwy: winian potasu, winnik, kwaśna sól, tartarus, wodorowinian potasu, Cream of tartar 
• naturalny środek spulchniający, pochodzenia roślinnego
• powstaje w procesie fermentacji przy produkcji wina
• w połączeniu z sodą oczyszczoną może być stosowany jako zamiennik proszku do pieczenia
• niezastąpiony do usztywniania piany z białek, kremów, wypieku bez oraz sufletów
• hamuje krystalizację cukru
• na liście dodatków do żywności widnieje pod symbolem E336

Powstaje przy fermentacji albo podczas leżakowania wina osadzając się w kadziach i beczkach. Może więc występować zarówno w młodych, jak i starych rocznikach i jest oznaką, że wino jest „żywe”. Przybiera postać małych kryształów, wyglądających jak kryształy cukru albo okruchy szkła, które nie wpływają w żaden sposób na smak wina^. Kamień winny powstaje jako produkt uboczny w procesie fermentacji winogron. Może przybierać, postać białego proszku

Kamień winny – do czego używany jest w kuchni?

Winian potasu dzięki swoim spulchniającym właściwościom znajduje zastosowanie w cukiernictwie, pełniąc składnik proszku do pieczenia. Sprawdza się również przy stabilizacji i ubijaniu piany z białek, a wraz z sodą oczyszczoną pełni rolę regulatora kwaśności. Co istotne, kamień winny nie wpływa w żaden sposób na smak potraw.

Do leczenia infekcji

Kwaśny winian potasu pomoże również osobom borykającym się z nawracającymi infekcjami układu moczowego. Dzięki temu, że stabilizuje poziom pH w moczu, łagodzi objawy tej dolegliwości i zapobiega jej nawrotom. Aby się o tym przekonać, należy do szklanki ciepłej wody dodać łyżeczkę kamienia winnego i kilka kropel cytryny, a potem wypić raz albo dwa razy dziennie.